Pozytywne społeczności mogą różnić się tym, do czego zachęcają, ale ogólnie rzecz biorąc, dziesięć cech ma tendencję do tworzenia udanej społeczności.
1. Wspólne cele
Skuteczne społeczności często dzielą podobne wartości i systemy przekonań. Mogą one motywować jej jednostki do osiągania wspólnych celów, których charakter może być różny w zależności od danej grupy.
Na przykład, jedna społeczność może cenić cele związane z ochroną środowiska, takie jak promowanie recyklingu i uczynienie obszarów leśnych bardziej przyjaznymi dla dzikich zwierząt. Z kolei inna społeczność może cenić efektywny system edukacji i w ten sposób dążyć do celu, jakim jest wpływanie na politykę edukacyjną.
2. Wolność słowa
Centralnym elementem rozwoju pozytywnej społeczności jest komfort wyrażania opinii przez jej członków i wyrażania tego, co jest dla nich ważne.
Osoby, które czują się zachęcane do wyrażania opinii na dany temat i które czują się wysłuchane, gdy wypowiadają swoje zdanie, mają większe szanse na poczucie więzi ze swoją społecznością. Co więcej, społeczności odnoszące sukcesy uznają znaczenie opinii odbiegających od większości i są otwarte na ich wysłuchanie (Greenberg & Edwards, 2009).
Z kolei społeczności dysfunkcyjne mają tendencję do uciszania głosów, które różnią się od tych głoszonych przez większość lub liderów grupy.
W najlepszym przypadku społeczności o takiej dynamice mogą przegapić możliwości poprawy swoich praktyk i zwiększenia spełnienia swoich członków z ich zaangażowania (Bashshur & Oc, 2015). W najgorszym – mogą zaszkodzić swoim członkom, izolując ich od zróżnicowanych punktów widzenia lub wywierając nadmierną kontrolę.
3. Odnoś się z wyczuciem do obaw członków
Ważne jest nie tylko stworzenie społeczności, która zachęca do wyrażania obaw, ale także zapewnienie, że członkowie czują, że ich obawy są odpowiednio rozwiązywane.
Pozytywne społeczności traktują priorytetowo dobre samopoczucie swoich członków i w porę i z wyczuciem odnoszą się do pojawiających się problemów. Dla liderów społeczności oznacza to poświęcenie czasu na uważne wysłuchanie wszelkich zgłaszanych obaw oraz podjęcie niezbędnych kroków w celu oceny ryzyka i przeprowadzenia dalszych badań, gdy jest to konieczne.
W całym tym procesie liderzy społeczności muszą postępować uczciwie, prowadzić przejrzyste zapisy i utrzymywać dobrą komunikację z członkiem, który początkowo zgłosił wątpliwości (Whistleblowing Helpline, 2016). Czasami właściwe może być również chronienie tożsamości członka poprzez anonimowe odniesienie się do członka społeczności we wszelkiej dokumentacji.
4. Ustal jasne zasady i zobowiązania
Silne i trwałe społeczności zazwyczaj ustalają jasne zasady i oczekiwania, aby kierować postępowaniem swoich członków. Zapewnia to, że jest jak najmniej niejasności dotyczących tego, co jest, a co nie jest w porządku, i pomaga zminimalizować nieporozumienia.
W zależności od charakteru społeczności pomocne może być stworzenie kodeksu postępowania, który wyraźnie łączy misję, wartości i zasady społeczności z oczekiwanymi normami zachowania. Taki kodeks może następnie pomóc członkom społeczności zachowywać się etycznie, wypełniać swoje obowiązki i podejmować codzienne decyzje (Ethics & Compliance Initiative, n.d.).
5. Uczciwość
Mając jasno określone zasady i oczekiwania, egzekwowanie tych zasad powinno być stosowane sprawiedliwie.
Poczucie sprawiedliwości jest kluczowe dla doświadczania dobrych relacji, a dobre relacje są często kluczową siłą napędową zaangażowania ludzi w społeczności (Butorova, n.d.). Dlatego społeczność, która nie stosuje swoich zasad w sposób sprawiedliwy, ryzykuje, że nieumyślnie odsunie od siebie swoich członków i wywoła uczucie odłączenia.
Na przykład, członek społeczności, który czuje, że musi „wyręczyć” innego członka, który zaniedbał swoje obowiązki, może zacząć odczuwać niechęć do tego członka. Może również czuć się urażony wobec kierownictwa wspólnoty, które nie pociągnęło tego członka do odpowiedzialności.
6. Świętowanie dziedzictwa i tradycji
Każda długotrwała społeczność ma swoje dziedzictwo i tradycje, które powstały w trakcie jej rozwoju. Pozytywne społeczności pielęgnują swoją kulturę, przypominając członkom o długiej drodze, jaką przebyła społeczność.
Istnieje wiele sposobów na świętowanie dziedzictwa i tradycji społeczności. Jednym z nich są artefakty – dostrzegalne symbole i znaki kultury danej społeczności (Ott, 1989).
Przykłady artefaktów to historie i legendy, takie jak dramatyczna opowieść o tym, jak powstała społeczność (Wilkins, 1983); język – sposób, w jaki członkowie witają się ze sobą; rytuały i ceremonie (Smith & Stewart, 2011) oraz fizyczne struktury lub symbole, takie jak trofea lub projekt przestrzeni fizycznej.
7. Promowanie interakcji pomiędzy członkami
Pozytywne społeczności starają się rozwijać poczucie prawdziwej więzi między członkami, zapewniając im wiele okazji do interakcji. W ten sposób można zmotywować członków do wypełniania swoich obowiązków i pracy na rzecz ustalonych celów społeczności.
Dokładniej mówiąc, kluczowe jest stworzenie możliwości, aby członkowie doświadczyli emocjonalnego zarażania się w swoich interakcjach.
Zarażanie się emocjami ma miejsce, gdy dwie lub więcej osób skupia się na wspólnym działaniu i doświadczeniu emocjonalnym, generując poczucie solidarności grupowej (Collins, 2004). Przykłady działań, które mogą wywoływać uczucie emocjonalnego zarażania się to protestowanie w sprawie, którą społeczność się pasjonuje lub wspólne śpiewanie piosenek podczas wieczoru karaoke.
8. Wybieraj liderów, którzy stoją po stronie wartości społeczności
Osoby wybrane na stanowiska przywódcze w pozytywnych społecznościach powinny być uczciwe i sprawiedliwe w swoich działaniach. Ich wspólne wartości powinny wpływać na decyzje, które podejmują w imieniu społeczności.
Tam, gdzie to możliwe, liderzy powinni być zróżnicowani i reprezentować pełen zakres poglądów i tożsamości obecnych w społeczności, np. wybierając do zarządu równą liczbę mężczyzn i kobiet.
9. Nadaj priorytet skutecznej komunikacji
Komunikacja jest niezbędna dla każdej efektywnej społeczności. Oznacza to nie tylko jasne informowanie o zasadach, regułach i oczekiwaniach, ale także informowanie członków o bieżących projektach, zmianach w zasadach i nadchodzących wydarzeniach.
Często społeczności tworzą własne kanały, aby ułatwić efektywną komunikację. Przykładami takich kanałów są regularne comiesięczne spotkania, rozsyłane protokoły z zebrań, cyfrowe serwisy społecznościowe i biuletyny.
10. Podejmuj mądre decyzje
Decyzje podejmowane przez pozytywne i zachęcające społeczności skupiają się przede wszystkim na promowaniu jej wizji i celów. W przypadku wątpliwości dotyczących decyzji, które muszą zostać podjęte, pozytywni liderzy powinni rozważyć, czy każda ważna decyzja jest zgodna z wizją i celami społeczności. To właśnie identyfikacja członków z wizją i celami prawdopodobnie skłoniła ich do przystąpienia do społeczności w pierwszej kolejności.